Ánh sáng trong nhiếp ảnh là một trong những từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất trên google về chủ đề Ánh sáng trong nhiếp ảnh. Trong bài viết này, nghethuat.vn sẽ viết bài Cách làm chủ Ánh sáng trong nhiếp ảnh mới nhất 2020
Table of Contents
A. Ánh sáng
Trong bộ môn nhiếp hình, ánh sáng giúp chúng ta ghi nhận cảnh vật xoay quang. Nếu chúng ta chịu khó tìm hiểu và học hỏi cách sử dụng ánh sáng thì sự miêu tả tư tưởng của chúng ta qua cảnh vật sẽ thành công hơn. Khi chụp hình, phim không ghi nhận chủ đề, mà chỉ ghi nhận ánh sáng phản chiếu từ đề tài. Ánh sáng lý giải màu sắc, chi tiết, ảnh thể, vân thể của chủ đề. Bởi vậy không có ánh sáng thì không có nhiếp ảnh.
1 – Nguồn sáng:
– Thiên nhiên (mặt trời, mặt trăng, các ngôi sao…): chúng ta không thể điều khiển ánh sáng thiên nhiên nhưng đủ sức cải thiện bằng phương pháp lựa chọn những thời gian và không gian khác nhau (sáng, trưa, chiều, tối, dưới đám mây, trong sương mù, dưới tàng cây …)
– Nhân tạo (đèn cầy, đèn dầu, đèn bóng, đèn flash…): chúng ta đủ sức điều khiển và refresh ánh sáng nhân tạo một cách dễ dàng.
Nhiếp ảnh gia đủ sức dùng 2 nguồn sáng đồng thời. ví dụ sử dụng đèn flash để phụ thêm ánh sáng thiên nhiên.
2 – Phân loại ánh sáng:
– Ánh sáng thẳng (direct light): đi thẳng từ gốc sáng đến đề tài, rất mạnh, bóng đổ sắc cạnh.
– Ánh sáng phân tán (diffuse light): ánh sáng đi qua đám mây, màn sương, lớp vải…và phân tán đi nhiều hướng. Ánh sáng này dịu, bóng đổ k còn sắc nét.
– Ánh sáng phản chiếu (bounce light): ánh sáng chiếu vào mặt phẳng, rồi phản chiếu đến chủ đề. Tùy sự cấu tạo của mặt phẳng, ánh sáng đủ nội lực mạnh, yếu hoặc ửng lên đề tài những màu sắc từ mặt phản chiếu. Ví dụ: màu vàng kim loại của tấm phản chiếu (reflector) sử dụng màu da mặt người mẫu ấm áp hơn.
3 – Hướng đi của ánh sáng:
– Ánh sáng trực diện (front lighting): ánh sáng đi từ sau lưng nhiếp ảnh gia, chiếu thẳng vào đề tài. Ánh sáng này so rõ các chi tiết, còn gọi là ánh sáng phẳng (flat) vì k có bóng đổ.
– Ánh sáng tạt ngang (side lighting): ánh sáng ngang tạo hình tranh tối tranh sáng, nhờ đó chúng ta đủ nội lực trông thấy độ sâu, hình hể, vân thể và bóng đổ. Nói tóm lại, ánh sáng xây dựng không gian ba chiều.
– Ánh sáng ngược (back lighting): ánh sáng chiếu từ sau lưng chủ đề đến ống kính. Lối xử dụng ánh sáng này cần nhiều trải nghiệm về khẩu độ và tốc độ, hình chụp đúng mẹo thường rất đẹp, nếu chủ đề là chân dung thì ánh sáng trên mặt rất dịu, tóc có viền sáng, mắt k hấp him, mặt mày k nhăn nhó như lúc được chụp bằng ánh sáng phẳng. Lối chụp ảnh này rất được nhiều nhiếp ảnh gia lão thành xử dụng. Ánh sáng ngược còn được xử dụng để tạo nên những bóng đen mà hậu cảnh là bình minh hoặc hoàng hôn (silhouette).
– Ánh sáng chếch: ánh sáng chiếu trên chủ đề với góc xiên 30-60 độ. Chụp hình chân dung ngoài trời hoặc trong studio, nguồn sáng thường được xếp đặt cỡ 45 độ.
– Ánh sáng tổng hợp: ta có thể hòa hợp nhiều nguồn sáng không giống nhau để sáng tạo những hình ảnh như ý muốn khi chụp ảnh chân dung ngoài trời hoặc trong studio.
Ngoài những ánh sáng căn bản trên, ta đủ nội lực sử dụng ánh sáng ngược từ dưới lên hoặc từ trên xuống để diễn đạt những sắc thái đặc biệt của đề tài.
4 – Sự tương phản của ánh sáng:
Sự tương phản (contrast) là sự khác biệt giữa 2 phần sáng và tối của chủ đề.
– Tương phản cao: khi ánh sáng có cường độ mạnh, sức tương phản nhiều làm đường biên giữa sáng và tối rạch ròi, sắc nét.
– Tương phản thấp: khi ánh sáng có cường độ yếu, sức tương phản ít sử dụng sự khác biệt giữa sáng và tối không xa hướng dẫn nhiều, đường biên giữa tối và sáng lấp lửng sắc nét.
5 – Màu sắc của ánh sáng:
Màu sắc ánh sáng thay đổi từng giờ trong ngày và thay đổi theo tháng hoặc theo mùa. Màu sắc của ánh sáng được đo bằng độ Kelvin.
Lúc rạng đông hoặc hoàng hôn, ánh sáng có màu vàng, da cam, sắc độ từ 3000 đến 4000 độ Kelvin. Những hình chân dung chụp vào buổi sáng sớm hoặc xế trưa thường có màu vàng cam trên da mặt.
Vào ban trưa, ánh sáng cải thiện thành màu trắng (white light). Màu sắc trắng là một thống kê toàn hảo của các màu sắc trong cầu vòng (rainbow). Sắc độ từ 5000-6000 độ Kelvin.
Trong những ngày ánh sáng chói chang, sắc độ có thể lên đến 7000-8000 độ Kelvin.
Ta đủ nội lực refresh hoặc loại bỏ màu sắc bằng cách sử dụng kính lọc, loại phim đặc biệt hoặc kỹ thuật phòng tối.
6 – Ý Nghĩa của ánh sáng:
Nếu ta biét cách sử dụng ánh sáng và màu sắc một cách đúng mức ta sẽ mạng được nhiều tư tưởng qua tác phẩm nhiếp hình.
– Ánh sáng âm u, đen nhiều hơn trắng miêu tả được nỗi huyền bí của cảnh vật, sự bi ai trong tâm tư đề tài, những bí mật sâu xa trong lòng người…
– Trắng nhiều hơn đen diễn tả được sự ngây thơ trong trắng giống như khuôn mặt đứa bé, tà áo học trò…
– Mây trắng, trời xanh, hoa đỏ vàng cho thấy sự sinh động của đời sống.
tuy nhiên những gốc sáng xây dựng trong tác phẩm còn là một hướng dẫn tut khéo léo để mang ánh mắt người xem tiến về một đề tài quan trọng trong tác phẩm.
Xem thêm: Nghệ thuật điện ảnh là gì? Chức năng nhiệm vụ của nghệ thuật điện ảnh là gì?
B. Bố cục
Bố cục (composition) là bố trí, hòa hợp, chọn lựa, tổ chức lại, bổ xung…đường nét, hình thể cấu tạo để nói lên một ý chính. Bố cục là phần vụ then chốt trong hình nghệ thuật hay ít nữa, một hình có ý nghĩa hơn, dễ xem đẹp đẽ hơn.
Vì thế bạn đến đường nét, hình dáng, thể tích, màu sắc, ánh sáng,bóng tối…của cảnh hoặc vật mình muốn chụp ảnh trước khi bấm máy. Thử duyệt nhìn thấy những ý nghĩa của phần vừa đề cập được chấp thuận chung trong giới làm nghệ thuật tạo ảnh.
1 – Đường nét:
Ta dùng đường nét để hướng mắt người ta vào chủ đề.
– Đường thẳng đứng (đường dọc – vertical) cho ta ý cương nghị, trang nghiêm, thẳng thắn, cứng rắn, vững chắc…
– Đường thẳng nằm (đường ngang – horizontal) cho ta ý rộng rãi, bình thản, thanh tịnh…
– Đường cong (curve) cho ta ý mềm mại, gợi cảm, duyên dáng mỹ miều, uyển chuyển, trôi chảy…
– Đường xiên (chéo góc – diagonal) cho ta ý nghĩa sống động, đấu tranh…
– Đường thẳng tập kết cho ta cảm thấy chiều sâu…
– Đường cong quy tụ (xoáy trôn ốc) cho ta cảm giác cuốn hút mãnh liệt ví dụ con trốt (tornado), nước xoáy, trăn quấn…
– Đường toả ra cho ta ý phát xuất, bung rộng…
– Đưòng lập lại cho ta ý nhịp nhàng, thêm lên, hằng hà sa số…
– Đường ngang, dọc, chéo góc chung nhau cho ta ý nghĩa hỗn loạn, vô trật tự, thiếu tổ chức…
2 – Hình thể:
Theo hình kỷ hà. Những đường thẳng, đường cong góp lại thành hình kỷ hà, những ảnh này có ý nghĩa quan trọng giúp người chụp hình tạo tác phẩm của mình .
– ảnh tam giác: vững vàng…
– hình vuông, chữ nhật: dĩ nhiên, cứng rắn, nặng nề…
– ảnh tròn: di động…
3 – Ánh sáng và bóng đổ:
Tạo hình thể thành khối lượng. Bóng đổ giúp hình thể thêm chiều thứ ba, chuyển một mặt phẳng thành khối đủ nội lực tích, có chiều sâu, có xa gần. Ánh sáng và bóng đổ nguyên nó đang là đường nét cho bố cục. Tập Nhìn và diễn nghĩa các bóng đổ mình gặp hằng ngày, thử ứng dụng vào bố cục tưởng tượng rồi chuyển qua chụp ảnh thật .
4 – Luật một phần ba:
Nên đặt đề tài, nhất là chủ điểm vào điểm cần thiết của bố cục nằm ở 1/3 của chiều cao và chiều dài của ảnh, tránh đặt vào giữa ảnh. Đường không gian cũng theo quy tắc này.
– Muốn nói trời rộng mênh mông, đặt đường chân trời vào 1/3 dưới.
– Mong muốn nói đất hoặc nước mênh mông, đặt đường không gian ở 1/3 trên.
– Mong muốn tăng trưởng sự mênh mông bát ngát hơn, đủ sức đặt đường chân trời cao hơn hoặc thấp hơn 1/3 khung ảnh.
– Mong muốn nói lên sự cao vút, nên sử dụng bố cục đứng. mong muốn nói lên sự rộng bao la bát ngát nên dùng bố cục nằm.
– Nên cho khoảng trống nhiều hơn ở phía trước của hướng người hay vật di chuyển tới. Điều này cũng vận dụng cho hướng nhìn của người nếu chụp hình bán thân hay chân dung Quan sát ngang của người.
– ngoài ra nếu mong muốn nói hướng đến đích sau khoảng đường dài vừa mới qua, đủ sức áp dụng trái lại điều ghi ở trên.
– Ở trên chúng ta có đề cập đến điểm hay để đặt chủ đề là 1/3 của khung hình. Nhưng muốn nói lên sự tôn nghiêm tối thượng (ảnh Chúa, tượng Phật, Tổng thống nói chuyện với dân, mục sư đang giảng đạo hay hoà thượng đang thuyết pháp…) chủ đề cần đặt vào giữa hình.
– Nếu lỡ sơ xuất hoặc hoàn cảnh k cho phép nguời chụp ảnh bố cục theo ý muốn ta đủ nội lực cứu vớt hình bằng hướng dẫn cắt xén lại ảnh vừa mới chụp bằng bố cục lần thứ hai.
– Nếu chụp ảnh trừu tượng hoặc hình chỉ dùng màu sắc mà không cần ảnh thể, ta cần chú ý đến màu chính và màu phụ, sự tương phản của màu sắc, cũng giống như kích thước của từng mảng màu để định đề tài và mang vào chủ điểm cho bố cục vững vàng./
Xem thêm: Nghệ thuật điện ảnh là gì? Chức năng nhiệm vụ của nghệ thuật điện ảnh là gì?
Nguồn: https://vietcert.org/