Ikebana không chỉ là việc cắm hoa đơn thuần mà nó còn hàm chứa trong đó một triết lý sống của người dân Nhật Bản.
1. Triết Lý tiềm ẩn trong Nghệ Thuật Cắm Hoa Nhật Bản
Nói một cách tổng quát, cách cắm hoa Nhật Bản gồm ba nhóm hoa hay cành lá xếp đặt theo hình tam giác. Nhóm chính ở giữa, thẳng đứng, nhóm thứ hai nghiêng về một bên so với nhóm chính và nhóm thứ ba ngược lại, nghiêng về phía đối so với nhóm thứ hai.
Thêm vào đó, ba đường nét chính trong bình hoa hay lẵng hoa là thứ tượng trưng cho Trời – Đất – Người (Thiên, Địa, Nhân). Chính trong cấu trúc này mà cách cắm hoa được tạo nên.
2. Ikebana là gì?
Ikebana còn được biết với cái tên kadō – “hoa đạo”, đây được xem là một trong những môn nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản xuất hiện hơn 600 năm nay bắt nguồn từ một nghi thức hiến tế hoa cho những linh hồn đã chết của Phật giáo.
Với Ikebana hoa sẽ được cắm hài hòa với màu sắc và bài trí của phòng, bình cắm…tượng trưng cho thiên, địa, nhân (trời, đất, con người).
3. Nguồn gốc ra đời của nghệ thuật cắm hoa Ikebana
Nghệ thuật Ikebana chính là bắt nguồn từ cách bày hoa cúng của Phật giáo được ông Ono no Imoko đưa từ Trung Quốc vào Nhật từ thế kỷ thứ 7. Cũng có giả thuyết Ikebana chính ông Ono no Imoko là người sáng lập trường dạy cắm hoa nổi tiếng Ikenobo.
Ikebana trở thành một môn nghệ thuật đặc trưng của tôn giáo vào giữa thế kỷ 15.
Trước năm 1930, ikebana chủ yếu được các hướng dẫn viên dạy riêng trong gia đình tầng lớp thượng lưu nhưng sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, đã cách mạng hóa các vật liệu sử dụng và phổ biến trong nhiều tầng lớp Nhật Bản và truyền bá tới nhiều người khác ở nước ngoài.
4. Các trường phái cắm hoa Ikebana chủ yếu
Có 3 hình thức cắm hoa trong trường phái Ikenobo chính là Rikka (立花), Shoka (生花) và Jiyuka (由花).
Phong cách Rikka (立花)
Rikka, hiểu nôm na là “cắm hoa thẳng đứng”, một phong cách phát triển từ thế kỷ XV dưới thời Muromachi. Rikka chính là khởi thủy của những gì làm nên Ikebana bây giờ.
Đây là phong cách trang trọng tuân thủ những quy tắc nghiêm ngặt, thường sử dụng hệ thống dây quấn để tạo nên cảnh quan hài hòa. Bố cục của phong cách này gồm chín nhánh được gọi là yakueda, nhằm tái hiện những đặc tính của tự nhiên.
Phong cách Shoka (生花)
Shoka là phong cách cắm hoa thông dụng nhất trong Ikebana. Nó có nghĩa là hoa sống. Xét về hình thức thì kiểu cắm hoa Shoka khá đơn giản nhưng để lột tả hết ý nghĩa của nó thì không phải ai cũng làm được.
Một bình hoa shoka đạt yêu cầu là sự hội tụ đủ 3 thành phần: Ten, Chi và Jin nghĩa là Trời, Đất và Con người. Khi cắm, chiều cao và độ dài của các cành hoa phải thể hiện rõ vị trí của 3 yếu tố trên. Shoka thể hiện vẻ đẹp giản dị của tự nhiên bằng việc sử dụng ít cành lá nhưng thể hiện sự vươn lên hướng về mặt trời.
Shoka theo thuyết Thiên – Địa – Nhân, trong đó có 3 cành chính với tên gọi là Shin – Soe – Tai, tượng trưng cho sự hòa hợp của Trời, Đất và Con người. Người Nhật thường dùng phong cách cắm hoa Shoka để trang trí nhà cửa trong những ngày đầu Năm Mới.
Phong Cách Jiyuka (由花)
Một phong cách cắm hoa tự do được phát triển từ những chuyển hướng nghệ thuật trong giai đoạn đầu thế kỷ 20. Jiyuka không bị ràng buộc bởi bất cứ quy tắc truyền thống nào và người thực hiện có thể sử dụng bất kỳ vật liệu nào để tự do sáng tạo theo cá tính của mình.
Vì là một phong cách cắm hoa mới phù hợp với thời đại công nghiệp và đô thị hóa nên Jiyuka được người Nhật chào đón nồng nhiệt vào những năm 1920.
5. Kết luận
Với tình yêu và sự nâng niu lớn lao dành cho thiên nhiên của người Nhật, nghệ thuật cắm hoa Ikebana đã trở thành một trong những nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản và rất được nhiều người quan tâm.
(Hảo Hảo – Tổng hợp, chỉnh sửa
Nguồn tổng hợp:the-gioi-van-hoa,kham-pha,360nhatban )
